Τα αξιοθέατα της Καστοριάς δεν περιορίζονται μόνο στην πρωτεύουσα του νομού αλλά υπάρχουν πολλά και στην ευρύτερη περιοχή.
Σε απόσταση 5χλμ. από την πόλη της Καστοριάς, στο χωριό Απόσκεπος, θα απολαύσετε την καλύτερη θέα στην λίμνη. Το χωριό, χτισμένο στα 900μ. υψόμετρο, έχει ελάχιστους κατοίκους και λιγοστά πέτρινα σπιτάκια. Ενδιαφέρουσα είναι η κεντρική λιθόστρωτη πλατεία του με τις 12 πέτρινες βρύσες και τους αιωνόβιους πλάτανους. Η θέα του, όμως, θα σας μείνει αξέχαστη.
Η Κορομηλιά είναι ένα χωριό κοντά στην πόλη της Καστοριάς. Φτάνοντας εκεί, και αφού πιείτε το καφεδάκι σας στην πλατεία, προσκυνείστε στον ναό του Τιμίου Σταυρού και κατευθυνθείτε προς το εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου. Είναι ένα μικρό μοναστήρι και βρίσκεται στην αρχή του δάσους. Φιλοξενεί λίγους μοναχούς και λειτουργεί μόνο 2 φορές το χρόνο. Λίγο πιο πέρα ξεκινάει το Φαράγγι της Κορομηλιάς. Το ύψος του υπολογίζεται στα 70 μέτρα και το μήκος του φτάνει τα 2 με 2,5 χιλιόμετρα. Το φαράγγι είναι βαθύ και ο ουρανός μέσα από αυτό φαίνεται να είναι ακόμη πιο ψηλά. Η άγρια ομορφιά του φαραγγιού, η ησυχία της φύσης που την σπάει μόνο ο ήχος των νερών του ποταμού Αλιάκμονα μας θυμίζουν πόσο μικροί είμαστε μπροστά στο μεγαλείο της φύσης.
Σε απόσταση 20χλμ. από την πόλη της Καστοριάς, στον δρόμο που οδηγεί προς το Νεστόριο, μια πινακίδα στο δρόμο θα σας κατευθύνει προς το χωριό Αγία Άννα, ένα σχεδόν εγκαταλελειμμένο χωριό, με λιγοστούς κατοίκους. Αν συνεχίσετε, ο δρόμος θα σας οδηγήσει στην θέση Τσούκα, στην Κοιλάδα των Στενών. Εκεί, μέσα στην ομορφιά της φύσης, θα βρείτε δύο παλιούς ναούς και κάποια ερείπια από την παλιά μονή Ταξιαρχών. Οι ναοί, απλοϊκοί μεν, αλλά ιδιαίτερα ατμοσφαιρικοί. Λίγα βήματα πιο πέρα, ένας καταρράκτης και μια χαράδρα δημιουργούν ένα μοναδικό τοπίο.
Περνώντας στην απέναντι όχθη του ποταμού Αλιάκμονα, στην θέση Ομορφοκκλησιά, να επισκεφτείτε τον ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος χρονολογείται από τον 12ο αι. Ο ναός είναι χτισμένος πάνω στα θεμέλια παλαιοχριστιανικής εκκλησίας, η οποία ήταν χτισμένη πάνω σε αρχαίο ναό. Αρχικά η εκκλησία αποτελούσε το καθολικό μίας μονής, το χτίσιμο της οποίας ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση ήταν σταυροειδής με τρούλο και νάρθηκα. Λίγα χρόνια αργότερα προστέθηκε ευρύχωρος νάρθηκας που ενσωμάτωσε το καμπαναριό και στοά με παρεκκλήσια στη νότια και βόρεια πλευρά. Άξιο λόγου, είναι το ότι ο ναός είναι χτισμένος με πέτρες που δεν συναντάμε στην περιοχή. Χαρακτηριστικό του ναού, που δεν το συναντάμε αλλού, είναι το ξυλόγλυπτο άγαλμα του Αγίου Γεωργίου, ντυμένος φουστανελοφόρος, το οποίο έχει ύψος 2.96 μ. και πλάτος 70 εκ., με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τις πατούσες του Αγίου που λείπουν. . Οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται από τον 13ο και τον 14ο αι. και σχετίζονται με την δυναστεία των Παλαιολόγων. Ξεχωριστή είναι η ανάγλυφη εικόνα του Αγίου Γεωργίου, σε μία αψίδα του βόρειου τοιχώματος. Παρόλο που ο ναός υπέστη πολλές κακουχίες κατά την διάρκεια των αιώνων, διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, χάρη στις εργασίες αναστήλωσης.
Το 2002, στην περιοχή της Αυγής, ανακαλύφθηκε Νεολιθικός οικισμός, που υπολογίζεται πως ιδρύθηκε 7.500 χρόνια πριν. Ο οικισμός κατοικήθηκε για περίπου μία χιλιετία. Οι κάτοικοί του ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία, μια και η περιοχή ήταν ιδιαιτέρως γόνιμη. Τα ευρήματα του νεολιθικού αυτού οικισμού, είναι οικιακά αντικείμενα (αγγεία, πολύχρωμα δοχεία, μπολ, κλειστά δοχεία με λαιμό), γεωργικά εργαλεία (λεπίδες δρεπανιών, μυλόλιθοι, πελέκεις), κοσμήματα, σφραγίδες και καρποί (σιτάρι, λαθούρι, φακή). Επίσης, έχουν ανακαλυφθεί φούρνοι, οικήματα και το σημαντικότερο όλων, είναι τα απομεινάρια ενός διώροφου οικήματος, του μοναδικού ίσως αυτής της εποχής. Ιδιαίτερης σημασίας είναι τα στοιχεία που συνέλεξαν οι αρχαιολόγοι, για την ζωή των ανθρώπων της εποχής εκείνης, την οργάνωση της κοινωνίας τους, την επεξεργασία και αποθήκευση των γεωργικών προϊόντων, τον εξοπλισμό τους, καθώς επίσης, την ταφική ιδεολογία και πρακτική.
Στο Άργος Ορεστικό, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Καστοριάς, μπορείτε να επισκεφτείτε τον παλαιοχριστιανικό ναό του Αγίου Γεωργίου και τα τείχη της Ρωμαϊκής Διοκλητιανούπολης, στις όχθες του ποταμού Αλιάκμονα. Στο βόρειο άκρο της πόλης βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2010 και στεγάζει τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής. Στην πόλη θα θαυμάσετε, επίσης, κτίρια παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής.
