Η πόλη της Λάρισας, πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, είναι μια μεγαλούπολη με ζωηρή κίνηση και ενδιαφέροντα μνημεία. Η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, είναι πρωταθλήτρια του καφέ και φοιτητούπολη με έντονη νυχτερινή ζωή. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο ποταμός Πηνειός, δίπλα στον οποίον είναι χτισμένη η πόλη, ήταν ο γιος του Ωκεανού, στα νερά του οποίου πνίγηκε η νύμφη και σύζυγος του Ποσειδώνα, Λάρισα.
Μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, η Λάρισα κατοικείται χωρίς διακοπή εδώ και οκτώ χιλιάδες χρόνια, από την Νεολιθική εποχή. Οι αρχαιολογικές έρευνες στον Λόφο του Φρουρίου, έχουν φέρει στο φως ευρήματα που αποδεικνύουν πως εκεί αναπτύχθηκε ο οικισμός που υφίσταται από τους προϊστορικούς χρόνους. Κατά την κλασσική περίοδο, η περιοχή αυτή αποτέλεσε την ακρόπολη της Λάρισας, ενώ κατά την βυζαντινή περίοδο χτίστηκε, στην ίδια θέση, φρούριο. Γραπτές πηγές αναφέρουν πως τα τείχη της ακρόπολης, που δεν σώζονται σήμερα, ανακαινίστηκαν από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, εκεί χτίστηκε το περίφημο Μπεζεστένι, η τούρκικη αγορά του 15ου αι., τμήμα του οποίου διατηρείται μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους - ιστορικούς, σκεπαστές αγορές συναντάμε μόνο στις μεγάλες εμπορικές πόλεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας κατά την περίοδο της ακμής της τον 15ο έως τον 17ο αιώνα. Το Μπεζεστένι, το οποίο είναι μνημείο μεγάλης ιστορικής αξίας, έχει διαστάσεις 30Χ20 μ. Σε αυτό το λόφο βρισκόταν ο Τρανός Μαχαλάς, η μοναδική ελληνική συνοικία στα χρόνια της πρώιμης Τουρκοκρατίας. Σήμερα η περιοχή του λόφου αποτελεί τόπο αναψυχής, με πολλά ταβερνάκια, καταστήματα και cafes.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν στον λόφο του Φρουρίου έφεραν στο φως έναν σχεδόν ολόκληρο παλαιοχριστιανικό ναό, τρίκλιτη βασιλική, του 6ου μ.Χ. αι., η οποία βρίσκεται δίπλα από το Μπεζεστένι. Κάτω από το δάπεδο του ναού ανακαλύφθηκαν δύο κεραμοσκέπαστοι τάφοι, καθώς και πολλοί άλλοι λακκοειδείς. Ο μεγαλοπρεπέστερος από τους δύο κεραμοσκέπαστους τάφους βρίσκεται στη θέση του ιερού βήματος, που εικάζεται πως ανήκει στον πρώτο μητροπολίτη της Λάρισας, Άγιο Αχίλλειο. Οι έρευνες αποκάλυψαν, επίσης, ένα λουτρό και ένα ναό μεσοβυζαντινής περιόδου με λείψανα οικιστικού συγκροτήματος της ίδιας εποχής.
Ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στη νότια πλαγιά του λόφου του Φρουρίου, είναι δύο αρχαία θέατρα, μεγάλης πολιτιστικής αξίας. Το Α’ αρχαίο θέατρο, χωρητικότητας 10.000 ατόμων, κατασκευάστηκε τον 3ο π.Χ. αι. Λειτούργησε για περίπου έξι αιώνες και ήταν αφιερωμένο στον θεό Διόνυσο. Εδώ δίδονταν οι θεατρικές παραστάσεις, τελούνταν οι μουσικοί και ωδικοί αγώνες, πραγματοποιούνταν οι συνεδριάσεις, του Κοινού των Θετταλών και της Εκκλησίας του Δήμου και διεξάγονταν οι μονομαχικοί αγώνες κατά την ρωμαϊκή περίοδο. Το Β’ Αρχαίο Θέατρο, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Εργατικής Πρωτομαγιάς και Ταγματάρχου Βελισσαρίου, κατασκευάστηκε και χρησιμοποιήθηκε στη ρωμαϊκή περίοδο ( 1ος π.Χ. αι.). Έχουν σωθεί δύο μαρμάρινες σειρές εδωλίων, η ορχήστρα και μεγάλο τμήμα της σκηνής. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ανεπίγραφη στήλη, αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα και την Κόρη, γεγονός που φανερώνει ότι στο μέρος αυτό βρίσκονταν το ιερό τους. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι περιφραγμένος και επισκέψιμος κατόπιν συνεννοήσεως με την 15η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στον λόφο του Φρουρίου βρίσκεται και η βασιλική του πολιούχου της πόλης Αγίου Αχιλλείου.
Πίσω από το φρούριο, στην οδό Γεωργιάδου 53, βρίσκεται ο Μύλος του Παππά, ένα βιομηχανικό συγκρότημα αλευροποιίας, έκτασης 3.000τ.μ., το οποίο ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του και τους τοίχους του που είναι φτιαγμένοι όλοι από πέτρα. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1893 για να σταματήσει άδοξα το 1920 έπειτα από πυρκαγιά. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο λεηλατήθηκε από τους Ιταλούς, από τους Γερμανούς αλλά και τους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο από το υπουργείο Πολιτισμού και οι εργασίες συντήρησής του συνεχίζονται ακόμη και σήμερα. Στις περιμετρικές σιταποθήκες του λειτουργεί θέατρο, μπαρ, υπαίθριος κινηματογράφος, εργαστήρι εικαστικών τεχνών, κουκλοθέατρο και σχολή χορού. Στον Μύλο του Παππά στεγάζεται και το μοναδικό στη Ελλάδα Μουσείο Κούκλας, το οποίο φιλοξενεί πάνω από 300 χειροποίητες κούκλες.
Απέναντι από τον Άγιο Αχίλλειο, η γέφυρα θα σας οδηγήσει στο πάρκο Αλκαζάρ. Το τεράστιο αυτό πάρκο, στο οποίο παλαιότερα γινόταν το μεγάλο παζάρι της πόλης, αποτελεί όαση για τους κατοίκους τη Λάρισας, αφού συνδυάζει το πράσινο με την δροσιά του Πηνειού, που ρέει εκεί. Το πάρκο ξεκίνησε, το 1887, ως χώρος πραγματοποίησης ιππικών αγώνων και από το 1937 έως το 1990 φιλοξένησε ζωολογικό κήπο. Σήμερα αποτελεί χώρο χαλάρωσης και διασκέδασης για τους Λαρισαίους. Στο χώρο λειτουργεί υπαίθριο θέατρο, αναψυκτήριο, γήπεδο μίνι-γκολφ, παιδική χαρά και κηποθέατρο στο οποίο διοργανώνονται διάφορες παραστάσεις.
Απέναντι από το πάρκο Αλκαζάρ βρίσκεται το Μνημείο του Ιπποκράτη. Ο πατέρας της Ιατρικής γεννήθηκε στην Κω, τα τελευταία χρόνια της ζωής του όμως, τα πέρασε στην Λάρισα. Μια πλημμύρα, το 1826, στάθηκε η αφορμή να αποκαλυφθεί ο τάφος του, στην έξοδο της πόλης, στον δρόμο για την αρχαία Γυρτώνη. Έτσι, στήθηκε στην περιοχή, ένα κενοτάφιο και μαρμάρινος ανδριάντας, έργο του Γ. Καλακαλά. Στο κενοτάφιο ιδρύθηκε, το 1986, Ιατρικό Μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει αντίγραφο της μαρμάρινης επιτύμβιας πλάκας από τον τάφο του Ιπποκράτη, γλυπτές προτομές, φωτογραφίες και ιατρικά μουσεία. Το μουσείο είναι επισκέψιμο κατόπιν συννενόησης.
Σημαντικό ίχνος της μουσουλμανικής ιστορίας της πόλης αποτελεί το Οθωμανικό λουτρό με τους δύο τρούλους. Πλέον, έχει ενσωματωθεί στην εμπορική πραγματικότητα του κέντρου και φιλοξενεί παραδοσιακά καταστήματα.
Το νέο Αρχαιολογικό-Βυζαντινό Μουσείο της Λάρισας στεγάζεται από τον Ιανουάριο του 2012 σε νέο κτίριο. Η συλλογή του περιλαμβάνει εκθέματα από την παλαιολιθική, νεολιθική, αρχαϊκή, κλασική, ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο.
Το Μουσείο Στρατιωτικής Κτηνιατρικής Υπηρεσίας είναι το μοναδικό στο είδος του στην Ευρώπη. Στεγάζεται στο Στρατόπεδο Νικολάου Πλαστήρα, σε 2 πέτρινα κτίρια και στην έκθεσή του περιλαμβάνει υλικό από την λειτουργία της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας του ελληνικού στρατού.
Σε ένα παραδοσιακό κτίριο, στην οδό Μανδηλαρά 74, λειτουργεί το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Λάρισας. Ανάμεσα στα περίπου 20.000 εκθέματά του θα κάνετε μια διαδρομή την πολιτισμική ιστορία της πόλης, αλλά και των γύρω περιοχών. Μέσα από διάφορα αντικείμενα παρουσιάζονται οι κύριες ασχολίες των κατοίκων , αλλά και ο καθημερινός τους βίος από τον 19ο έως και τον 20ο αι. Παράλληλα, στο Μουσείο λειτουργεί και Τμήμα Εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Ωράριο λειτουργίας: 9:00-14:00 Τηλ: +30 2410 239446, 2410 239537
Πολύ αξιόλογη είναι και η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας, η οποία αξίζει να την επισκεφτείτε. Θεωρείται η δεύτερη σημαντικότερη πινακοθήκη στην Ελλάδα μετά την Εθνική. Η συλλογή των 700 περίπου ζωγραφικών και χαρακτικών έργων Ελλήνων δημιουργών του 19ου και 20ου αι., είναι δωρεά του ιατρού Γ. Κατσίγρα. Στην ίδια συλλογή ανήκουν και προσωπικά αντικείμενα του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν. Την συλλογή συμπληρώνουν και άλλα 400 περίπου έργα που αγοράστηκαν από τον Δήμο Λάρισας. Στη Δημοτική Πινακοθήκη λειτουργεί πωλητήριο, εκθετήριο εκδόσεων της Πινακοθήκης, βιβλιοπωλείο εκδόσεων Τέχνης και άλλων ενημερωτικών εντύπων, αμφιθέατρο 220 θέσεων, εργαστήρι ζωγραφικής και φωτογραφίας, χώροι φύλαξης έργων τέχνης και εργαστήρια συντήρησης.
Διεύθυνση: Λεωφόρος Γεωργίου Παπανδρέου 2 Ωράριο λειτουργίας: Χειμερινό: Τρίτη-Παρασκευή 10:00-14:00 και 18:00-21:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00 14:00, Δευτέρα κλειστά.
Θερινό: Καθημερινές 10-14:30, 19:00-22:00, Πέμπτη 9:00- 15:00. Σάββατο - Κυριακή κλειστά. Τηλ: +30 2410 621205, 616266
Κι επειδή για να γνωρίσεις μια πόλη δεν φτάνει να δεις μόνο τα αξιοθέατα, αλλά πρέπει να γυρίσεις και τα μέρη που συχνάζουν οι ντόπιοι, κατευθυνθείτε προς την Πλατεία Ταχυδρομείου. Εκεί, ιδιαίτερα στις οδούς Παπακυριαζή και Ασκληπιού, βρίσκονται τα πιο πολυσύχναστα cafes-bars. Αν, πάλι, έχετε διάθεση για μια βόλτα στα μαγαζιά, θα πρέπει να περάσετε από τους πεζόδρομους Ρούσβελτ και Κούμα. Τέλος, για να ξεκουραστείτε από τον ποδαρόδρομο, λίγο τσίπουρο Τυρνάβου και νοστιμότατοι παραδοσιακοί μεζέδες είναι ότι πρέπει. Στον πεζόδρομο της Δευκαλίωνος θα βρείτε μαζεμένα τα τσιπουράδικα της πόλης. Πολλά και αξιόλογα ταβερνάκια και μπαράκια θα βρείτε και στον λόφο του Φρουρίου.
Tip: Όσο βρίσκεστε στον νομό Λαρίσης, αγοράστε χαλβά Φαρσάλων, ούζο Τυρνάβου, τσίπουρο από την Τσαριτσάνη, τραχανά και κεντήματα από τα Αμπελάκια και μήλα και αχλάδια από τον Αγιόκαμπο.
